O barjaripe e tikne ćhavorrenqo
O angluno drom e barjaripnasko thaj e edukaciako anglal e śkola mukhel pesko śero pe sasti maj dur edukacia svakone manuśesqi, pe lengo barjaripe sar jekh pozitìvo, kreativo thaj aktivo manuś savo ka avel les patǐvipen anθ-o peste, respekto anθ-o peste thaj anθ-e aver manuśa paśal leste, sosqe si precizno anθ-o kodova vaxt kana o ćhavo si les i śansa te barǒl maj but lesqe intelektualne śajutnimata, te avel anθ-o kontakto e fenomenurenqe, anθ-o lesqo barjaripe katar kurioziteto, intereso te astarel elementarno reprezentàcie thaj koncèptură, te barărel eksperiènce thaj źanimata, te formiril bazikane kulturalne thaj higienikane obièktură, sar vi te thovel pes o fundo vaś e ćhavorrenqi socializàcia. Ko akava dikhipe, angloškolako barjaripe thaj edukacia silen bari importanca thaj rola te formirinen o funda thaj funda pe save si vazdine e reprezentacije, konceptija, džanlipa, džanlipa thaj običaja, thaj o barjaripe e čhavorengo kreativno kapaciteti. Vaś jekh ćhavo katar o bijandipe źi k-e trin berśa, phenas ke von “absorbirinen sar jekh spungo,” sosqe kodo si o periodo kana lenqo mozgo si maj but receptivo te astarel neve źanimata.
Si pindžardo kaj e čhave save si anglal e škola si but bipaćavde, kuriozno, šukar, kamen te pučen, te roden, si bisterde, sikaven intereso vash sa thaj sako manuš, kamen te khelen thaj te keren amala. Trubul te avel sajekh ande godĭ kaj svako ćhavo si les aver kapaciteto vaś eksperiencurǎ, źanimata, barjarde śajutnimata thaj śajutnimata. Odoleske, o barvalipaske mangipya vash sakova qhavoro manglape te oven resle, thay te oven kerdine kondicie vash siklipe, korkoro-ekspresia, thay barvalipe ano buteder thana.
O ciljo e edukaciake butjako andar o programo e preparativno anglal-śkolaqo si te del pes kontribucia:
– Sasto barjaripe e qhavoresko;
– Kapacitetosko barjaripe;
– Te barjarel pes i eksperiènca;
– Te barjarel pes o źanipen pal-e tue, pal-e aver thaj pal-i lumja paśal tute.
– Te inkurajinel pes o ćhavo te ovel korkoro;
– Te del pes suporto vash o fizikano barjaripe;
– Te zurarel pes i socio-emocionalo kompetenca;
– Te del pes suporto vaś o kognitivo barjaripe;
– Te barjarel pes i kuriozitèta;
– Te inkurajil pes i kreativitèta thaj te respektisarel pes i individualitàta.
Butjake thana
1. Motorikano barjaripe;
Akava than inćarel:
– Bruto motorikano barjaripe
-O laćho motorikano barjaripe
– Sensorimotorikano barjaripe
2. Socio-emocionalo barjaripe;
3. O barjaripe e ćhibăqo, o siklăripen thaj i komunikacia;
4. Kognitivno barjaripe thaj arakhipnasqo generalo prinźaripen. .
Ande relacia e angleder phende aspekturenca e śkolaqe gatisaripnasqe, e bută e programosqe e preparaciaqe anglal-śkolaqo si:
– inkurajipe e korkorutne prinźaripnasqo
– suporto vash o fizikano barjaripe
– zuralipe e socioemocionalno kompetencako
– te zurarel o kognitivno barjaripe
– te inkurajil e kurioziteta
– respekto pala individualiteto thaj kreativiteto
